Niemniej jednak teoria snów głoszona przez Freuda stworzyła podwaliny następnych odkryć, które miały zostać dokonane w tej dziedzinie przez innych badaczy, łącznie z Jungiem. Niektóre idee Freuda odrzucono, inne stały się rdzeniem współczesnych koncepcji snu.
Centralnym punktem teorii snów Freuda było pojęcie zaspokajania pragnień. Uważał on, że wizje senne są w gruncie rzeczy rezultatem stłumionych dążeń, które wypływają na powierzchnię naszej świadomości, gdy śpimy. Pragnienia te, niemożliwe do zaakceptowania przez osobowość świadomą, są zaspokajane i spełniane podczas marzeń sennych, lecz w postaci symbolicznej. Zrepresjonowane życzenia są tak skutecznie zakamuflowane, że przeważnie nie potrafimy ich rozpoznać, gdy jesteśmy w stanie czuwania.
Część psychiki odpowiedzialną za zniekształcanie obrazów sennych Freud początkowo nazywał „cenzorem”, a później „superego”. Zniekształcone obrazy senne mają powstrzymywać osobę śpiącą przed przebudzeniem, wyrażając stłumione pragnienia w zawoalowanej postaci.
Freud był przekonany, że umysł działa na dwa całkowicie przeciwne sobie sposoby. Pierwszy, nazwany przez niego procesem podstawowym, charakteryzuje się symboliką, lekceważeniem pojęć czasu l przestrzeni oraz halucynacjami o spełniających się życzeniach.
Drugim sposobem, zwanym procesem wtórnym, kieruje rozum i logika, uwzględnianie czasu i przestrzeni oraz wyuczone zachowania przystosowawcze.
Wyrazem procesu podstawowego jest stan śnienia, natomiast procesu wtórnego – świadome myślenie.
Freud sądził, że stan marzeń sennych, czyli proces podstawowy, występuje przed stanem świadomym, czyli procesem wtórnym, i że ten drugi, podobnie jak cały rozwój ego i kształtowanie się aparatu myślowego, zależy w dużej mierze od tłumienia wizji sennych i halucynacji będących częścią procesu podstawowego. Inaczej mówiąc, śnimy, zanim myślimy. Teoria ta stanowiła największy wkład Freuda w zrozumienie istoty snów.
Freud sądził również, że we śnie znajdują się dwa rodzaje „treści”. Jedna to treść ukryta, a więc prawdziwe przesłanie snu, jakie nieświadomość stara się ukazać osobowości świadomej.
Druga treść jest jawna i reprezentuje ona wizję, którą osoba śniąca pamięta ze swego snu. Inaczej mówiąc, ukryta treść snu przekładana jest na symboliczne obrazy senne, znane jako treść jawna. I znów, celem tej maskarady jest powstrzymanie śpiącego od przebudzenia się.